Moi domownicy młodsi udali się na termy. Michał będzie tam pierwszy raz w swoim życiu, wstęp za darmo do 4 roku życia. Akcesoria dla niego, m.in. - koło ratunkowe fotelikowe, zostały nadmuchane, dziadek się poświęcił, robiąc za pompkę. Będzie radocha.
Już kilka dni w ten upalny czas córka z mężem i synkami bywali nad pobliskim jeziorem, więc zaznajomienie się z "ogromną wanną" już oficjalnie Michał przeszedł z niezmierzoną radością, choć nie ukrywam, że pierwszy odruch to zaskoczenie.
Kuba, to bywalec i term, i jeziora, zresztą w tym roku wybiera się z tatą na obóz - zbiorowy spływ kajakowy. Mają do pokonania ponad 100 km. Ciekawa jestem, czy tata podoła ustatkować syna i czy czasem nie skończy się szybciej niż zaplanowano.
Ciocia , w każdym razie wątpi, czy ten spływ, to dobry pomysł, pamiętając swój sprzed laty tutaj
Ja sama wspominając mazurskie przygody, pękam ze śmiechu.
Znam nasze Termy, znajdują się przy sąsiedniej ulicy, ale ostatnio ze względów zdrowotnych przestałam z ich dobrodziejstw korzystać. Za wysoka dla mnie temperatura. Ogromna wilgotność - dla niewydolności serca sprawa kłopotliwa. Po prostu duszę się. Może to fobia...
Ciekawa jestem, czy czasem rodzinka nie stoi w kolejce do wejścia na obiekt, bo tłumy tam nieprzebrane, a przepustowość utrudniona ze względu na przepisy związane z pandemią. Jedno jest pewne... ubrań im nikt nie ukradnie, bo szafki są dobrze zamknięte i zabezpieczone na szyfr z bransoletki elektronicznej, którą każdy ma na swym nadgarstku - Michał za darmo, reszta za kartę mieszkańca z niewielką opłatą rodzinną.
Kiedyś, dawno, dawno temu...
...kiedy starożytnym Rzymianom kradziono ubrania, odpowiadali tabliczkami przekleństwa.
Tabliczka z klątwą rzymską z Bath. (Zdjęcie: Mike Peel)
"SŁYNĄCE ZE SWOICH LECZNICZYCH WÓD i niegdyś domu dla Jane Austen, południowo-zachodnie brytyjskie miasto Bath szczyci się również bogatą historią rzymską. W starożytności ludzie przychodzili tłumnie, by wygrzewać się w gorących źródłach Bath i używać „tabliczek przekleństw”, aby zemścić się na ludziach, którzy ukradli ich ubrania.
W 1979 roku, kiedy archeolodzy po raz pierwszy odkopali Łaźnię Królewską z czasów rzymskich, mętne wody dawnego świętego źródła przyniosły setki maleńkich obiektów. Te wota zawierały około 130 zwiniętych kawałków metalu z pierwszych kilku wieków naszej ery. Były to tabliczki z klątwami, powszechne w świecie grecko-rzymskim od V wieku p.n.e. do późnej starożytności.
Standardowa definicja tabliczki przekleństwa, jak przedstawił David R. Jordan , brzmi: „zapisane kawałki ołowiu, zwykle w postaci małych, cienkich arkuszy, mające na celu nadprzyrodzonymi środkami wpłynąć na działania lub dobrobyt osób lub zwierzęta wbrew ich woli”.
Chociaż Juliusz Cezar po raz pierwszy najechał Brytanię w latach 50. p.n.e., nie naciskał na swój podbój. Sto lat później, chybotliwy Klaudiusz, ten z "Ja, Klaudiusz" , sprowadził Brytanię do cesarskiej owczarni. W ciągu następnych kilku stuleci napływ nowych ludzi przyniósł nowe dobra, idee i bogów.
W starożytnej Bath tabliczki z klątwami były często adresowane do Sulis Minerva: połączenie bogini Sulis, która miała strzec źródła, i jej rzymskiego odpowiednika Minerwy. Rzymianie stosowali taką hybrydyzację religijną, zwaną interpretatio Romana , tłumacząc bóstwa podbitego ludu na swój własny panteon.
Starożytna kąpiel w wannie. (Zdjęcie: Grand Parc - Bordeaux, Francja/CC BY 2.0 )
Christopher Faraone z University of Chicago, który obszernie pisał o starożytnej magii, nakreśla dwie kategorie tabliczek z klątwami. Pierwszą z nich są wiążące przekleństwa, czyli defixiones , „stosowane przede wszystkim w celu krępowania konkurentów” w miłości, sporcie i prawie. Druga kategoria, „ modlitwy o sprawiedliwość ”, obejmowała tabliczki kąpielowe, które dotyczyły głównie kradzieży. Tutaj autorzy tabliczek zasadniczo wyznaczyli bóstwa na boskich łowców nagród, zlecając im tropienie złodziei i wymierzanie sprawiedliwości.
Klątwy z wielu ośrodków miejskich dotyczyły „przyziemnych codziennych problemów”, mówi dr Andrew Mark Henry, kandydat na Uniwersytecie Bostońskim studiujący religię późnoantyczną . „Kradzież byłaby stosunkowo częstym zjawiskiem, tak jak ma to miejsce dzisiaj, a tabliczki z klątwami służyłyby jako łatwo dostępna strategia dla kogoś, kto radziłby sobie z kradzieżą zamiast silnej policji”.
Gdyby ofiara kradzieży znała nazwisko osoby, która ją skrzywdziła lub potencjalnych podejrzanych, umieściłaby je na tabliczce. „Ja zglaszam do bogini Sulis skargę o sześciu srebrnych monetach, które zostały utracone,” głosi jedna tabliczka kąpieli. „To jest dla bogini, aby egzekwować je od osób o nazwiskach podanych poniżej: Senicianus i Saturninus i Anniola”
Jedna z tabliczek z klątwami znalezionymi w Bath. (Zdjęcie: Mike Peel/CC BY-SA 4.0 )
Następnie - mówi Faraone - wielbiciele domagaliby się „z powodu wymierzenia sprawiedliwości, aby bóg lub bogini spowodowali chorobę tych osób, dopóki nie przyjdą do sanktuarium i nie zwrócą skradzionych rzeczy”. Jedna tabliczka głosi : „Solinus do bogini Sulis Minerwy. Oddaję Twojej boskości i majestatowi moją kąpielową tunikę i płaszcz. Nie pozwól spać ani żyć w zdrowiu temu, który mi wyrządził krzywdę, mężczyźnie lub kobiecie, niewolnikowi lub wolnemu, chyba że ujawni się i przyniesie te dobra do twojej świątyni”.
Tabletki do kąpieli mogły być wystawiane publicznie i czytane na głos przed wrzuceniem do świętego basenu. Faraone porównał teksty z Bath do tekstów z Sanktuarium Demeter w Knidos w Azji Mniejszej; teksty te zostały głoszone publicznie, aby wierni, którzy usłyszeli, że są czytane na głos, „mogli dostarczyć brakujących informacji o nierozwiązanych zbrodniach i … mogli również wywrzeć presję społeczną na domniemanych przestępcach … i w ten sposób rozwiązać konflikt”.
Nowoczesna łaźnia, zbudowana na starożytnych źródłach. (Zdjęcie: Diliff, CC-BY 2.5 )
Tani sposób na szukanie sprawiedliwości w postaci stosowania tabliczek z klątwami był dostępny dla wielu. „Większość ludzi ocenia starożytną umiejętność czytania i pisania na około 10-15 procent, a tabliczki z klątwami zostały napisane przez wszystkich w tej grupie” – mówi Katherine McDonald, badaczka zajmująca się klasyką w Gonville i Caius College na Uniwersytecie Cambridge. Obejmuje to niewolników, rzemieślników i żołnierzy. Ale tablice „daleko nie pokazują nam całego spektrum ludzi w społeczeństwie rzymskim”.
Być może odwiedzający łaźnie byli biedni – ich tabliczki często narzekały na kradzież drobnych przedmiotów – więc nie mogli sobie pozwolić na zatrudnienie strażników lub kupowanie niewolników, aby chronić swoje rzeczy podczas kąpieli. A może przetrwanie tylu tabliczek omawiających kradzież wynikało z trwałości materiałów, na których zostały zapisane.
Stosunkowa łatwość wykonania tabliczki pozwoliła wielu ludziom przeklinać, mówi dr Stuart McKie, kandydat na Open University badający tabliczki z klątwami. „Wszystko, czego naprawdę potrzebowałeś, to kawałek tropu i niejasne zrozumienie tego, co robić”
("Bogowie ukarzą złodziei togi", Carly Silver, Atlas Obscura)Gdyby taka torebka w jakiś przedziwny sposób zaginęła, np w czasach rzymskich, to niechybnie trzeba byłoby zapisać to na tabliczce przekleństw tutaj
Zdążyłam to wszystko zapisać, kiedy usłyszałam nadjeżdżające auto rodzinki. Pierwsze, co rzuciło mi się w oczy, kiedy stanęli na środku salonu, to fakt, że nie musieli tabliczek do klątew używać. Nawet nie wiem, czy po polsku nie wyglądałoby to bardziej obelżywie, niż to czynili rzymianie. Moje dzieci przy mnie przekleństw nie używają, ale Kuba już niejedno w przedszkolu słyszał, nawet dopytywał o znaczenie niektórych, ale wie, że ewentualne używanie ich skutkuje pompkami na podłodze.
Wiesław Michnikowski - Już kąpiesz się nie dla mnie
Głos w słuchawce: Kalina Jędrusik
Jeremi Przybora
Już kąpiesz się nie dla mnie
w pieszczocie pian.
Nie dla mnie już przy wannie
odkręcasz kran.
Nie dla mnie już natryskiem
zraszasz czary swe wszystkie.
Wiem, że czeka, aż wyschniesz,
już inny pan.
Korzystasz już nie dla mnie
ze stacji pomp.
Lecz choć ból w otchłań pcha mnie,
to kąp się, kąp!
Chcę, by schludność twa kwitła -
kąpiel tobie nie stygła -
choć podcięłaś mi skrzydła,
strąciłaś w głąb.
I tylko pomyśl sobie w dogodniejszej porze
o tym, co już bez ciebie kąpać się nie może.
Boże!
Już kąpiel twa nie dla mnie -
nie dla mnie plusk.
Każda kropla w twej wannie
mój drąży mózg.
Smukłe ciało trąc frotem,
nie pamiętasz już o tem -
jak czekałem z łopotem
spragnionych ust.
To nie do wiary, że niedawno tak to było -
w słuchawce głos: "Kochany, dzwonisz - jak to miło!",
A gdy spytałem, czy to z kranu gdzieś tak siąpie?
Mówiłaś: "Tak, bo ja się często kąpię".
 |
| Kalina Jędrusik. Kadr do odcinka Kabaretu Starszych Panów |
Tak jeszcze wczoraj powiedziałabyś,
Tak jeszcze wczoraj, bo już dziś...
Ty kąpiesz się nie dla mnie...
 |
| by Gil Elvgren |
Przed momentem zamówiłam taki basen - zjeżdżalnię. Koszt - 99 zł. Ciekawe czy to dobry pomysł, skoro termy pod bokiem. Okaże się wkrótce.
Sen o wannie
Maryla Rodowicz
Andrzej Sikorowski
Kąpiel poranna
czeka już wanna
pełna po brzeg
piany jak śnieg
Szemrze cichutko
moja złociutka
połóż się tu
w zapachu bzu
I już lecimy nad dachami miast
nieważne są pieniądze ani czas
żegnaj Pagarcie
tu otwarcie wyznać muszę
sprzedałam wannie duszę
Nagle nad Pragą
straszne tornado
woda wycieka
nie ma co zwlekać
Wracaj do chaty
złomie skrzydlaty
goń resztką sił
przez srebrny pył
I znów lecimy nad dachami miast
i bliżej nam do domu niż do gwiazd
witaj Pagarcie
tu otwarcie wyznam ci
czasami mam dziwaczne sny
O wannie w sposób humorystyczny pisałam wcześniej tutaj Zapraszam 😀
Źródła:
Atlas Obscura
Liryka-liryka.blogspot.com
YouTube
Materiały własne
