 |
| (by Gerard ter Borch - Prząśniczka - detal) |
W różnego rodzaju popularyzatorach wiedzy znaczenie słowa "kądziel" przedstawia się najczęściej, jako:
- pęk włókien umocowany na krążku przęślicy lub kołowrotka;- grzywa żubra
- przest. żeńska linia pokrewieństwa w rodzinie
Rodziców pozostawiam w spokoju, nie interesują mnie niczyje rodowody, kto wywodzi się po jakim mieczu, czy kądzieli.
Żubrem też zajmować się nie będę. Zwierzątko chronione, niech sobie żyje w puszczy, a my ... na salony Paryża... do Muzeum d'Orsay.
 |
Louis Ernest Barrias, 1868-70, Musée d'Orsay, Paris. |
Widać , że kądziel, jako ten pęk włókien umocowany na krążku przęślicy lub kołowrotka jest jakimś znaczącym atrybutem tej kobiety, skoro doczekał się uwiecznienia w marmurze, ale dociekać tego będę "za chwilę".
 |
| by Giovanni Boccacio, 1313–1375 |
 |
| by Vincent van Gogh |
 |
by Marianne Stokes |
 |
| by William Ablett (British, 1877-1937) |
 |
| by Johann Heinrich Hasselhorst |
 |
by Etienne Adolphe Piot |
 |
| by Adriano Bonifazi |
 |
| by Thomas Eakins |
 |
| by Eleuterio Pagliano (1826–1903) |
 |
| by William-Adolphe Bouguereau |
 |
| by Jules Breton |
 |
| by Paul Peel |
 |
| by Peder Mønsted |
 |
| by Gustav Courbert |
 |
| by Jules Breton |
 |
| Animacja: Michele Giammaria |
 |
Powyżej fotografia królowej Wiktorii w pozycji siedzącej, trzymającej nić, którą kręci na kołowrotku. Królowa jest odwrócona tyłem do aparatu, a jej twarz jest widoczna z profilu. Królowa odnotowuje w swoim dzienniku z 4 kwietnia 1865 r. : "zostałam sfotografowana z moim kołowrotkiem podczas pobytu w zamku Windsor."
Czy kądziel to atrybut kobiety łagodnej, wprost świątobliwej, a może świętej takiej, jak św. Elżbieta Węgierska?
 |
| św. Elżbieta Węgierska |
 |
| Maria i Elżbieta |
Okazuje się, że nie tylko. Kądziel, oprócz miecza jest też atrybutem kobiety walecznej.
Jest to Pomnik na Kopcu Wandy projektu Jana Matejki, Kraków-Mogiła
autor fot. Mach240390 2012, zasoby Wikimedia Commons, licencja: Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported
Ale kobieta waleczna, to nie taka, która słucha podszeptu czarta... i bije męża kądzielą!
Nie chodzi o to, czym bije, ale... że w ogóle na męża rękę podnosi 😀
"Zła niewiasta bije męża kądzielą"
Israel van Meckenem, 1490-1500,
zasoby Wikimedia Commons,
własność publiczna.
Kądziel była już w XV wieku kojarzona jako atrybut czarownictwa, czego dowodem jest rycina np. Albrechta Dürera.
 |
by Albrecht Dürer |
zasoby Wikimedia Commons,
własność publiczna.
To ten nieborak wciągany przez jeźdźca na konia, wyszydzany przez rozbawionych gapiów, to tzw. w Anglii skimmington (procesja ośmieszająca kogoś, czyjeś naganne zachowanie)
 |
| by Wiliam Hogarth |
zasoby Wikimedia Commons,
własność publiczna.
Na koniec słynna pieśń "Prząśniczka" Stanisława Moniuszki
– powstała do tekstu Jana Czeczota. Zadedykowana została Achillesowi Bonoldiemu, który był najsławniejszym śpiewakiem w Wilnie (Moniuszko współpracował z nim przez długi czas). Pieśń opowiada historię dziewczyny, która w niedługi czas po wyjeździe swojego narzeczonego szybko znalazła pocieszenie w ramionach nowego adoratora. Jest to pieśń zwrotkowa (tzn. każda zwrotka ma tę samą melodię). Ma prostą harmonię, ponieważ wykorzystuje podstawowe akordy tonacji, w której jest napisana. Rolę refrenu pełnią w niej dwa ostatnie wersy każdej zwrotki. Kołowrotek, na którym snuje się przędza, turkocze żywo w rytm opowiadanej historii – podobnie brzmi cała pieśń, oddając w warstwie muzycznej charakter tekstu.
U prząśniczki siedzą jak anioł dzieweczki,
Przędą sobie, przędą jedwabne niteczki
Kręć się, kręć wrzeciono,
Wić się tobie wić!
Ta pamięta lepiej,
Czyja dłuższa nić!
Poszedł do Królewca młodzieniec z wiciną,
Łzami się zalewał, żegnając z dziewczyną
Kręć się, kręć wrzeciono,
Wić się tobie wić!
Ta pamięta lepiej,
Czyja dłuższa nić!
Gładko idzie przędza wesołej dziewczynie,
Pamiętała trzy dni o wiernym chłopczynie
Kręć się, kręć wrzeciono,
Wić się tobie wić!
Ta pamięta lepiej,
Czyja dłuższa nić!
Inny się młodzieniec podsuwa z ubocza
I innemu rada dziewczyna ochocza
Kręć się, kręć wrzeciono,
Prysła wątła nić,
Wstydem dziewczę płonie,
Wstydź się, dziewczę, wstydź!
Chyba jednak zaskoczę swoich Gości udostępnieniem oryginalnego , jazzowego wykonania "Prząśniczki" przez Kasię Moś, zarejestrowanego na jednym z jej koncertów.
Z góry zaznaczam ... dla fanów jazzu 😀
Źródło:
Instytut Korfantego.pl
Pinterest
Wikimedia Comons
Grafika Google
Własne kolekcje graficzne
