Translate

czwartek, 1 października 2020

JESIENNE CZERWONE KORALE

 

Animacja: Irina Marinina/MIRA1/

To samo drzewo, ale skojarzeń może przywodzić tyle, ile  osób gościło w swoim cieniu, lub przyozdabiało swoimi koralami. A przecież jarząb nie tylko służy i raduje swoją urodą ludzi, ale  również jest pokarmem dla ptaków. Nazwa łacińska Sorbus aucuparia w tłumaczeniu na polski to "drzewo łowiące ptaki".


Źródło: Pixabay.com

W pieśniach słowiańskich występuje temat jarzębiny nawiązujący do uczestnictwa tego drzewa urody niemałej w  miłosnych rozterkach czy ludycznych zabawach.

Brathanki - Czerwone korale



Jest też u nas  rozpowszechniona ukraińska piosenka : "Jarzębino czerwona", śpiewana często w duetach, tłumaczona i śpiewana z powodzeniem w Polsce. Dziewczyna radzi się jarzębiny któremu chłopcu ma oddać swe serce, bo kocha jednocześnie dwóch.

Tylko jarzębina poradzić może mi
Ja nie mogę wybrać, choć myślę tyle dni
Przeszła wiosna, lato, już jesień złotem lśni
Już się ze mnie śmieją dziewczęta z całej wsi

Sława Przybylska - Jarzębina czerwona 


Jest jednak utwór muzyczny - "The Rowan Tree", który wykonywany był nawet przez artystów  specjalizujących się w muzyce operowej, np. przez szkockiego tenora Kenneth McKellar , a także wykonywany jest przez muzyków ludowych.
W tym przypadku jarząb (jarzębina) przywołuje wiele wspomnień z całego życia.
Jakie?
 Opisując własnymi słowami - drzewo wspominane jest w pieśni jako najpiękniejsze w całej wsi, dające w słońcu swe schronienie rozszerzającym się cieniem. Z jarzębiną wiążą się wspomnienia z dzieciństwa, a więc przede wszystkim zabawy małych dzieci strojnych w piękne czerwone korale, obserwowane przez uśmiechniętą matkę, bawiącą na kolanach najmniejsze dzieci, Jeannie  i Jame. 
Rodzice wspominani, jako śpiewająca pod jarzębiną niezwykle słodkim głosem Psalmy Męczenników matka oraz modlący się w spokojną, świetą noc ojciec.
Tylko imiona wyryte na pniu drzewa  już się zatarły, jednak pozostają niezmiennie   w sercu.
Jarzębinowe korale 

Źródło - Herbikids

są przyjemniejsze dla ciała niż takie... z drogich kamieni, szkła lub tworzywa sztucznego.

Frederick G. Cooper - Illustrator

Kenneth McKellar - The Rowan Tree - YouTube


Czy owoce jarzębiny można tylko podziwiać, czy mają też zastosowanie kulinarne?

"(...)Owoce jarzębów nadają się na przetwory. Można z nich robić dżemy, galaretki, wina owocowe, czy soki. Dżemy z jarzębu zwyczajnego (jarzębiny) były kiedyś bardzo popularne w Wielkopolsce. W innych częściach Polski robiono je rzadziej, ale na przykład Kurpie suszyli ją na zapas na zimę. (...) innym zastosowaniem jarzębów jest dekorowanie nimi podpłomyków i ciast. Można je także wtykać w głąb ciasta chlebowego, tak jak to się czasem robi z rodzynkami czy porzeczkami. Mają małe pestki, które łatwo połknąć, a dzięki lekko gorzkawemu smakowi stanowią wspaniałą smakową niespodziankę. Nie można też nie wspomnieć o nalewce z owoców jarzębiny – jarzębiaku.

Owoce jarzębów są bardzo bogate w witaminy, mają też liczne własności prozdrowotne. W składzie mają różne kwasy organiczne – jabłkowy, winowy, parasorbowy, karotenoidy, garbniki, węglowodany, głównie alkohol cukrowy – sorbitol, oraz witaminę C. Owoce działają ściągająco i przeciwzapalnie na przewód pokarmowy. Używa się ich przy osłabieniu czynności nerek, w zaburzeniach trawienia(...)

Źródło:
Czy jarzębina jest trująca? | Łukasz Łuczaj